Σαν σήμερα: 22 Μάη - Πεθαίνει ο Χ. Φλωράκης. Η Δολοφονική επίθεση στον Γρ Λαμπράκη

1813 Γεννιέται ο Γερμανός συνθέτης της κλασικής μουσικής Ρίχαρντ Βάγκνερ.

1825 Πεθαίνει (δολοφονείται από Έλληνα) η Λασκαρίνα Πινότση, η γνωστή Μπουμπουλίνα, ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821.

1885 Πεθαίνει ο Γάλλος συγγραφέας Βίκτωρ Ουγκό, ο πλέον σημαντικός εκπρόσωπος του ρεύματος του Γαλλικού Ρομαντισμού.

1894 Γεννιέται η κομμουνίστρια λογοτέχνις Έλλη Αλεξίου. Η Ε. Αλεξίου ήρθε από το Ηράκλειο της Κρήτης στην Αθήνα το 1911 για ανώτατες σπουδές. Θέλει να γίνει δασκάλα του απλού λαού. Παράλληλα, αρχίζει να την απασχολεί η λογοτεχνική γραφή. Οι λαϊκοί αγώνες που δυναμώνουν, οι διώξεις όσων πρωτοστάτησαν στη μεταρρύθμιση, οδηγούν την Έλλη Αλεξίου όλο και πιο κοντά στις κομμουνιστικές ιδέες. Στα 1928 δίνει το βιογραφικό της και γίνεται μέλος του ΚΚΕ. Παράλληλα, το λογοτεχνικό της έργο προκαλεί αίσθηση και επαινείται. Το 1934 γίνεται μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών. Στην περίοδο της Κατοχής, παίρνει μέρος ενεργά στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις γραμμές του «ΕΑΜ Λογοτεχνών». Το 1945 φεύγει για σπουδές στη Σορβόννη, αλλά της έχει αφαιρεθεί ήδη η ελληνική ιθαγένεια και της απαγορεύεται η επιστροφή στην πατρίδα. Στη συνέχεια μετέχει στην Επιτροπή Βοήθειας στο Παιδί (ΕΒΟΠ) που είχε συγκροτηθεί από το Μάη του 1948 από την Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση και είχε επικεφαλής τον Πέτρο Κόκκαλη. Η Επιτροπή αυτή συντέλεσε σημαντικότατο μορφωτικό έργο στα παιδιά των πολιτικών προσφύγων στις σοσιαλιστικές χώρες φιλοξενίας. Το 1966 επιστρέφει στην Ελλάδα, συλλαμβάνεται, δικάζεται, αλλά απαλλάσσεται. Από τη μεταπολίτευση και μετά συμμετέχει ενεργά ως μέλος του ΚΚΕ σε όλες τις πολιτιστικές και πνευματικές εκδηλώσεις του Κόμματος. Η Έλλη Αλεξίου πέθανε στις 28 Σεπτέμβρη του 1988. Το πολύπλευρο έργο της - μυθιστορήματα, διηγήματα, παιδικά βιβλία, θεατρικά έργα, εκπαιδευτικά δοκίμια και ανθολογίες για την ποίηση της Αντίστασης - πρέπει να παραμείνει «σύντροφος» και «δάσκαλος» των νέων γενιών.

«Όταν βλέπω να γίνεται δίπλα μου μια αδικία, πονάω κι αισθάνομαι την ανάγκη να μιλήσω γι' αυτήν. Μόνο γι' αυτό γράφω. Για να καταγγείλω την αδικία», τόνιζε η Ε. Αλεξίου. Ένιωθε τη στράτευσή της συνυφασμένη με τη ζωή της: «Αγαπώ τη ζωή γιατί είμαι στο Κόμμα». Σε συνέντευξή της το 1988 είχε πει: «Ευγνωμονώ σας σπουδές, ευγνωμονώ σε δασκαλίκι, ευγνωμονώ σε ιδεολογία μου, ευγνωμονώ σας διωγμοί και κυνηγητά της Αντίστασης... Γεμίσατε περιεχόμενο τη ζωή μου»...

1939 Υπογράφεται συμφωνία μεταξύ Γερμανίας, Ιταλίας και Ιαπωνίας για στρατιωτική συνεργασία («Χαλύβδινο Σύμφωνο»).

1943 Το Προεδρείο της Εκτελεστικής Επιτροπής της Κομμουνιστικής Διεθνούς προτείνει στα Κομμουνιστικά Κόμματα την αυτοδιάλυση της Διεθνούς. H διάλυση της KΔ, παρά τα προβλήματα ενότητας που αυτή είχε και ανεξάρτητα από το αν αυτή μπορούσε να διατηρηθεί ή όχι, στέρησε από το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα το κέντρο και τη δυνατότητα συντονισμένα να επεξεργαστεί την επαναστατική στρατηγική για τη μετατροπή του αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο ή στην ξένη κατοχή σε αγώνα για την εξουσία, ως ενιαίο καθήκον που αφορούσε το κάθε KK στις συνθήκες της δικής του χώρας.

1947 Ο Αμερικανός πρόεδρος Χάρι Τρούμαν υπογράφει το νόμο που προβλέπει παροχή βοήθειας προς την Ελλάδα. (Δόγμα Τρούμαν). Σύμφωνα με το «Δόγμα Τρούμαν», η κυβέρνηση των ΗΠΑ έπαιρνε υπό την προστασία της τις αντίστοιχες αστικές τάξεις της Ελλάδας και της Τουρκίας, αναλάμβανε τον εξοπλισμό τους και γενικά παρείχε κάθε βοήθεια, προκειμένου να χτυπηθεί ο Δημοκρατικός Στρατός (ΔΣΕ) στην Ελλάδα και να καταστούν οι δύο χώρες σταθερά αγκυροβόλια και ορμητήρια του ιμπεριαλισμού. Ήταν η περίοδος που οι Βρετανοί αδυνατούσαν πια να σηκώσουν το αντίστοιχο βάρος και λίγο - λίγο παραχωρούσαν τη θέση τους στις ΗΠΑ.

1963 Κράτος και παρακράτος προχωρούν σε δολοφονική επίθεση κατά του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη, στη Θεσσαλονίκη. Ο Λαμπράκης χτυπήθηκε με λοστό στο κεφάλι από τον Μανώλη Εμμανουηλίδη, που επενέβαινε σε τρίκυκλο το οποίο οδηγούσε ο Σπύρος Γκοτζαμάνης. Και οι δύο ήταν άνθρωποι του υποκόσμου, μέλη της αντικομμουνιστικής οργάνωσης «Καρφίτσα», την οποία καθοδηγούσε η χωροφυλακή και η Ασφάλεια Θεσσαλονίκης. Η επίθεση με το τρίκυκλο έγινε αμέσως μετά από τη συγκέντρωση που είχε οργανώσει στην πόλη η τοπική οργάνωση της ΕΕΔΥΕ, στα γραφεία του Δημοκρατικού Συνδικαλιστικού Κινήματος. Λίγα μέτρα μακρύτερα, στη διάρκεια αντισυγκέντρωσης, χτυπήθηκε επίσης από τραμπούκους ο βουλευτής Καβάλας της ΕΔΑ και στέλεχος του ΚΚΕ Γιώργης Τσαρουχάς, που στη διάρκεια της χούντας δολοφονήθηκε στην Ασφάλεια μετά από βασανιστήρια. Ο ίδιος ο Λαμπράκης θα χάσει τη μάχη με τη ζωή στις 27/5 στο νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ, όπου είχε μεταφερθεί σε κωματώδη κατάσταση μετά την επίθεση.

1966 Πραγματοποιείται η 4η Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης.

1967 Βρίσκεται στη Ρόδο, ξεβρασμένο από τη θάλασσα, το σώμα του αγωνιστή προοδευτικού δικηγόρου Νικηφόρου Μανδηλαρά.

1968 Το ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ με απόφασή του τονίζει πως «οι Κομμουνιστές στην Ελλάδα και το εξωτερικό, στην μεγάλη τους πλειοψηφία, ενέκριναν τις αποφάσεις της 12ης Ολομέλειας του ΚΚΕ και καταδίκασαν τη δεξιά οπορτουνιστική γραμμή και τη φραξιονιστική διασπαστική δράση της ομάδας Παρτσαλίδη». Επίσης επέκρινε τη στάση του λεγόμενου «Γραφείου της ΚΕ για το εσωτερικό», που αυτοανακηρύχθηκε σε καθοδήγηση αυθαίρετα και αντικαταστατικά, υιοθετώντας τις απόψεις της διασπαστικής ομάδας και συντονίζοντας τις ενέργειες και τα σχέδια μαζί της.

1973 Το Κίνημα στο Πολεμικό Ναυτικό για την ανατροπή του δικτατορικού καθεστώτος Παπαδόπουλου προδίδεται και καταστέλλεται. Ακολουθούν αθρόες συλλήψεις και βασανισμοί εμπλεκομένων ή υπόπτων για συμμετοχή στο Κίνημα.

1975 Με βούλευμα του πενταμελούς Συμβουλίου Εφετών, 24 από τους πρωτεργάτες της δικτατορίας παραπέμπονται σε δίκη με τις κατηγορίες της εσχάτης προδοσίας και της στάσης.

1986 Την αποδοχή της αμερικανικής πρότασης για την επανάληψη παραγωγής χημικών όπλων, που είχε διακοπεί πριν από 17 χρόνια, αποφασίζουν οι υπουργοί Άμυνας των χωρών - μελών του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.

2005 Πεθαίνει ο Χαρίλαος Φλωράκης. Γεννήθηκε στις 21 του Ιούλη στο χωριό Παλιοζογλώπι του Δήμου Ιτάμου στα Άγραφα της Καρδίτσας. Το 1929 γίνεται μέλος της ΟΚΝΕ. Το 1933 μπαίνει στη Σχολή Τηλεγραφητών των ΤΤΤ (Τηλεγραφίας - Ταχυδρομείων - Τηλεφωνίας). 'Οντας σπουδαστής κηρύσσεται η μεγάλη απεργία των «Τριατατικών». Οι σπουδαστές απεργούν μαζί με τους εργαζόμενους και ο Χαρίλαος εκλέγεται στην Επιτροπή Αγώνα. Αργότερα, θα συγκροτηθεί Σύλλογος Σπουδαστών των ΤΤΤ, στον οποίο εκλέγεται και γραμματέας. Το 1934 προσλαμβάνεται ως τηλεγραφητής στην ΤΤΤ. Αρχίζει μια απίστευτη περιπλάνηση «μεταθέσεων» από πόλη σε πόλη, εξαιτίας της συνδικαλιστικής του δράσης. Σε όποια πόλη και αν βρεθεί, θα επιδιώξει και θα έχει σύνδεση με πυρήνες παράνομων κομμουνιστών.

Μετά την κήρυξη του πολέμου ο Χ. Φλωράκης στέλνεται στο μέτωπο. Τη νύχτα της 27ης προς 28η του Οκτώβρη είναι βάρδια στο κεντρικό τηλεγραφείο. Από τις μηχανές που δούλευε πέρασαν τα πρώτα τηλεγραφήματα για την κήρυξη του πολέμου. Την επομένη το πρωί κατατάχτηκε μαζί με τα δύο του αδέλφια. Στις αρχές του Ιούνη του 1941 γίνεται μέλος του ΚΚΕ, το Μάη του 1942 περνάει στην παρανομία και το Δεκέμβρη του ίδιου έτους ανεβαίνει στο βουνό. Το 1943-1945 αναλαμβάνει, διαδοχικά, λοχαγός και ταγματάρχης του ΕΛΑΣ, παίρνει μέρος στο Δεκέμβρη του 1944 και τον Οκτώβρη του 1945 συλλαμβάνεται.

Το Γενάρη του 1946 αμνηστεύεται από την κυβέρνηση Σοφούλη και το Δεκέμβρη ανεβαίνει στο βουνό, στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας. Συμμετέχει σε δεκάδες μάχες, επικεφαλής στρατιωτικών ομάδων του Δημοκρατικού Στρατού. Ορίζεται στην αρχή αντισυνταγματάρχης και το Νοέμβρη του '48 συνταγματάρχης του Δημοκρατικού Στρατού. Την άνοιξη του 1949 αναδεικνύεται αναπληρωματικό μέλος της ΚΕ και στη συνέχεια τακτικό μέλος της ΚΕ του Κόμματος. Το Σεπτέμβρη της ίδιας χρονιάς περνάει στην ΕΣΣΔ, όπου φοιτά και ολοκληρώνει τις σπουδές του στη Στρατιωτική Ακαδημία Φρούνζε.

Στις 5 του Απρίλη του 1954 επιστρέφει παράνομα στην Ελλάδα. Συλλαμβάνεται στις 27 του Ιούλη, ενώ το Μάη του 1960 ξεκινά έπειτα από αρκετές αναβολές η μεγάλη δίκη του στο στρατοδικείο. Στις 20 του Απρίλη 1966 αποφυλακίζεται με όρους. Συλλαμβάνεται και πάλι ανήμερα του Απριλιανού πραξικοπήματος και εξορίζεται μέχρι και την άνοιξη του 1971. Μετά τη διάσπαση του Κόμματος, ο Χαρίλαος συμμετέχει και συμβάλλει αποφασιστικά στη μάχη για την επικράτηση των αποφάσεων της 12ης Ολομέλειας. Τον Ιούνη του 1972, η 16η Ολομέλεια τον εκλέγει μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΕ. Στη 17η Ολομέλεια, το Δεκέμβρη, εκλέγεται Πρώτος Γραμματέας της ΚΕ του Κόμματος.

Στο 9ο Συνέδριο του Κόμματος το 1973 επανεκλέγεται Α΄ Γραμματέας της ΚΕ. Τον Αύγουστο του 1974, πριν τη νομιμοποίηση του Κόμματος, ο Χ. Φλωράκης έρχεται στην Ελλάδα. Στην πρώτη μεταπολιτευτική συνέντευξή του, απαντώντας στις - συνήθεις τότε - προβοκάτσιες περί «ΚΚΕ εξωτερικού» είπε στον Κρις Γουντχάουζ: «Κύριε Γουντχάουζ, εγώ είμαι του ...εσωτερικού του εσωτερικού. Όταν έγινε η διάσπαση του ΚΚΕ, από την οποία προέκυψε το λεγόμενο ΚΚΕ (Εσωτερικού), εγώ προσωπικά βρισκόμουν στο ...εσωτερικό του εσωτερικού - δηλαδή εξόριστος στο Παρθένι της Λέρου. Όπως και εκατοντάδες άλλοι σύντροφοι που βρίσκονται σήμερα στο ΚΚΕ, που εσείς το χαρακτηρίζετε ως ΚΚΕ εξωτερικού».

Στο 10ο Συνέδριο του Κόμματος (1978), στο 11ο (1982) και στο 12ο (1987) ο Χαρίλαος επανεκλέγεται ΓΓ της ΚΕ. Το 1989, μια χρονιά γεμάτη από γεγονότα και σημαντικές εξελίξεις τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και σε διεθνές επίπεδο. Στην Ελλάδα, υπό το βάρος των πολιτικοοικονομικών σκανδάλων εκείνης της εποχής και με βάση τα εκλογικά αποτελέσματα δύο εκλογικών αναμετρήσεων, από τις οποίες δεν προέκυψε αυτοδύναμη κυβέρνηση, ορκίζονται διαδοχικά η κυβέρνηση Τζαννετάκη και η κυβέρνηση Ζολώτα. Στο μεταξύ, οι εξελίξεις στις σοσιαλιστικές χώρες αποκτούν δραματικό χαρακτήρα, αφού τίθεται σε εφαρμογή το σχέδιο των ανατροπών. Το καλοκαίρι (11 του Ιούλη) σε Ολομέλεια της ΚΕ ο Χ. Φλωράκης κρίνει πως ήρθε το πλήρωμα του χρόνου για αλλαγή του Γραμματέα του Κόμματος. Ο ίδιος εκλέγεται Πρόεδρος της ΚΕ του ΚΚΕ.

Το Φλεβάρη του 1991 πραγματοποιείται το 13ο Συνέδριο του Κόμματος, που οδήγησε στη διάσπαση του Κόμματος, που προκάλεσε η φραξιονιστική ομάδα στελεχών, η οποία έφυγε από το ΚΚΕ προς το ΣΥΝ. Το 14ο Συνέδριο (Δεκέμβρης) είναι το Συνέδριο της Ανασυγκρότησης. Το Κόμμα πάλεψε και κατάφερε να σταθεί όρθιο. Στο 14ο Συνέδριο, το ΚΚΕ επαναεπιβεβαιώνει τις αρχές του: Το σεβασμό του Καταστατικού του, τη διεθνιστική αλληλεγγύη του, τον επαναστατικό χαρακτήρα του, τη στρατηγική των συμμαχιών και των ανοιγμάτων, τον ταξικό χαρακτήρα του και γενικά την προσήλωσή του στις αγωνιστικές παραδόσεις του και στα ιδανικά του. Ο ρόλος του Χ. Φλωράκη και στη διάσωση του ΚΚΕ και στην ανασυγκρότησή του και στην επιστροφή στις αρχές του υπήρξε αποφασιστικός.

Όλα τα χρόνια που ακολούθησαν, ο Χαρίλαος Φλωράκης συνέχισε να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή. Με το κύρος που διέθετε στην ελληνική κοινωνία και την πείρα του, με το πείσμα του και το σοφό του λόγο, παρέμεινε πάντοτε στήριγμα για ολόκληρο το Κόμμα και σε κάθε του επιλογή. Δεκάδες και εκατοντάδες ήταν οι συναντήσεις που είχε με φορείς, με κατοίκους περιοχών, με οργανώσεις εργαζομένων, με νέους και με νέες. Ο λόγος του, πάντα μεστός και ουσιαστικός, αποτέλεσε σε όλες τις περιπτώσεις παρέμβαση - ύμνο για την πίστη στο Κόμμα, στην υπόθεση της εργατικής τάξης και του σοσιαλισμού.