ΕΡΩΤΗΣΗ - ΑΠΑΝΤΗΣΗ 11

Τι είναι η TTIP, ποια συμφέροντα εξυπηρετεί;

Στις Θέσεις της ΚΕ για το 20ό Συνέδριο του ΚΚΕ, στη Θ.4 αναφέρεται:

 «Η αμερικανική πρόταση για την ΤΤΙΡ έχει χαρακτηριστεί εύστοχα ως πρόταση δημιουργίας ενός "Οικονομικού ΝΑΤΟ". Αν υλοποιηθεί, εξέλιξη στην προοπτική της οποίας ήδη εκδηλώνονται ενδοκαπιταλιστικές αντιθέσεις, εκτιμάται ότι θα καλύψει το 50% της παγκόσμιας παραγωγής, το 30% του παγκόσμιου εμπορίου και το 20% των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων διεθνώς. Προπομπός κι εφαλτήριο για την ΤΤΙΡ είναι η λεγόμενη "Περιεκτική Οικονομική και Εμπορική Συμφωνία" (CETA) που πρόσφατα υπογράφτηκε ανάμεσα στην ΕΕ και τον Καναδά (...)

Τμήμα της γερμανικής και της γαλλικής αστικής τάξης εκτιμά ότι η αμερικανική πρόταση αποτελεί στην ουσία το "δούρειο ίππο" για τη διασφάλιση της αμερικανικής ηγεμονίας στην Ευρώπη (...)

Η ενίσχυση του αστικού ρεύματος του εθνικισμού και του προστατευτισμού της οικονομίας, που αποτυπώθηκε με την επικράτηση Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, σηματοδοτεί την επανεξέταση των προαναφερόμενων σχεδίων της προηγούμενης αμερικανικής κυβέρνησης.

Προεκλογικά ο Τραμπ τοποθετήθηκε αρνητικά απέναντι στις διακρατικές συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου των ΗΠΑ σε Ειρηνικό (ΤΤΡ) και σε Ατλαντικό (ΤΤΙΡ)...».

Η TTIP είναι τα αρχικά της «Διατλαντικής Συμφωνίας Εμπορίου και Επενδύσεων». Πρόκειται για μια συμφωνία ανάμεσα σε κράτη της ΕΕ, τις ΗΠΑ και τον Καναδά που προωθήθηκε τα τελευταία χρόνια κυρίως με πρωτοβουλία των ΗΠΑ. Το σχέδιο συμφωνίας, λόγω ισχυρών ευρωπαϊκών αρνήσεων και της εκλογής Τραμπ, επανεξετάζεται.

Για να ερμηνευθεί η διαφορετική στάση που κρατάνε διαφορετικά τμήματα της αστικής τάξης των κρατών της ΕΕ, των ΗΠΑ και του Καναδά απέναντι στην προώθηση αυτής της συμφωνίας, πρέπει να κατανοηθεί πως οι ενδοαστικές αντιθέσεις δεν αφορούν μόνο τις σχέσεις μεταξύ κρατών και ιμπεριαλιστικών συμμαχιών, αλλά αφορούν και το εσωτερικό των κρατών.

Στην πραγματικότητα, πηγή των ενδοκαπιταλιστικών - ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων είναι η βασική αντίθεση του καπιταλισμού. Η αντίθεση, δηλαδή, ανάμεσα στον κοινωνικό χαρακτήρα της παραγωγής (ότι δηλαδή για την παραγωγή των εμπορευμάτων απαιτείται η συνεργασία χιλιάδων εργαζομένων σε διαφορετικές επιχειρήσεις, διαφορετικούς κλάδους, χώρες, ηπείρους) και την καπιταλιστική κυριαρχία πάνω σ' αυτή, δηλαδή την κυριαρχία της παραγωγής από διαφορετικά κεφάλαια που κινούνται ανεξάρτητα μεταξύ τους με κριτήριο το ποσοστό κέρδους κάθε ξεχωριστού κεφαλαίου.

Μέσα στα κράτη της ΕΕ υπάρχει ένα τμήμα των μονοπωλιακών ομίλων που βλέπουν θετικά την TTIP αφού προσδοκούν, μέσα απ' τη συμφωνία, το άνοιγμα της δραστηριότητάς τους στη μεγάλη αμερικανική αγορά. Η εξαγορά της «Monsando» απ' την «Bayer» δείχνει αυτήν την τάση. Συγχρόνως, η προώθηση της TTIP θα είχε ως αποτέλεσμα την αποτελεσματικότερη για το κεφάλαιο δράση των μονοπωλιακών ομίλων της ΕΕ μέσα στην ΕΕ, αφού η συμφωνία προβλέπει μεγάλη ευελιξία δράσης για τους ομίλους.

Απ' την άλλη, στην άρχουσα τάξη της Γερμανίας αναπτύχθηκε ισχυρός προβληματισμός γύρω απ' το ότι η συμφωνία θα έβαζε συνολικά το γερμανικό κεφάλαιο σε δεύτερη θέση σε σχέση με το αμερικανικό. Ανάλογος προβληματισμός αναπτύχθηκε και από τμήματα της άρχουσας τάξης και άλλων ευρωπαϊκών κρατών.

Η επανεξέταση της συγκεκριμένης συμφωνίας από τη νέα κυβέρνηση Τραμπ εκφράζει, από τη μία, τη γενικότερη στροφή προς μια πολιτική ενίσχυσης του προστατευτισμού της οικονομίας των ΗΠΑ, που δεν μπορεί να αφήσει στο απυρόβλητο τέτοιες συμφωνίες και, απ' την άλλη, την υπεράσπιση των συμφερόντων τμημάτων του αμερικανικού κεφαλαίου που θεωρούν πως, εξαιτίας της συμφωνίας, θα επιδεινωθεί η θέση τους απέναντι σε ευρωπαϊκά κεφάλαια.

Αναδημοσιεύεται από τη στήλη «Ερώτηση - Απάντηση - 20ό Συνέδριο ΚΚΕ» του «Ριζοσπάστη» της 18ης Γενάρη 2017.