ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ»

Οι αντιδραστικές παρεμβάσεις και η ψευδεπίγραφη αντιπαράθεση κυβέρνησης - ΚΕΔΕ

  Η κυβέρνηση έδωσε στη δημοσιότητα το πόρισμα της επιτροπής του υπουργείου Εσωτερικών για τη λεγόμενη αναθεώρηση του «Καλλικράτη». Στο σχεδιασμό της κυβέρνησης είναι να φέρει το επόμενο διάστημα το πλαίσιο αυτών των αλλαγών προς ψήφιση στη Βουλή. Κατ' αρχάς, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ παρουσιάζει την Τοπική Διοίκηση «ως λαϊκό θεσμό εξουσίας και κοινωνικού έλεγχου» «που μεταβλήθηκε σε μικρογραφία του κεντρικού κράτους λόγω του "Καποδίστρια" - "Καλλικράτη" και των 6 χρόνων μνημονικών πολιτικών». Πατώντας πάνω σε αυτήν τη λογική, επιχειρεί να παρουσιάσει τη συνέχεια των αντιδραστικών αλλαγών που φέρνει στην Τοπική Διοίκηση ως - δήθεν - ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις.

Φυσικά, ούτε η Τοπική Διοίκηση είναι λαϊκός θεσμός, ούτε το αστικό κράτος γίνεται συγκεντρωτικό σύμφωνα με την αυθαίρετη βούληση κάποιας πολιτικής ή άλλης γραφειοκρατίας, αλλά μόνο εξαιτίας των απαιτήσεων της οικονομικής καπιταλιστικής ανάπτυξης. Το αστικό κράτος και οι θεσμοί του δρουν ενιαία για την κυριαρχία της αστικής τάξης. Οι θεσμικές διοικητικές παρεμβάσεις και της σημερινής κυβέρνησης, οι αλλαγές δηλαδή στον «Καλλικράτη» είναι συνέχεια των αντιδραστικών αναδιαρθρώσεων του αστικού κράτους. Επιδιώκει να αποκτήσουν την ικανότητα και την ευελιξία διασύνδεσης με τις ανάγκες των επιχειρηματικών ομίλων, με τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, να συνδράμουν στη χειραγώγηση και ενσωμάτωση της λαϊκής δυσαρέσκειας κ.λπ.

Εργαλεία για νέα πεδία κερδοφορίας του κεφαλαίου

Στο σύνολό του το πλαίσιο που ομόφωνα παρουσιάζουν κυβέρνηση και συλλογικά όργανα της Τοπικής Διοίκησης, μέχρι να «τα σπάσει» προσχηματικά η πλειοψηφία της ΚΕΔΕ (ΝΔ - ΠΑΣΟΚ), μέσω της επιτροπής του ΥΠΕΣ, παρέχει τα αναγκαία θεσμικά εργαλεία στους φορείς της ΤΔ είτε να ανοίξουν δρόμο είτε να συνδράμουν, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, στα νέα πεδία κερδοφορίας και ανταγωνιστικότητας του κεφαλαίου εστιάζοντας κύρια:

-- Στην προσέλκυση επενδύσεων και συγκέντρωση πόρων (ΕΣΠΑ, αναπτυξιακός νόμος και άλλα χρηματοδοτικα εργαλεία κ.λπ.) σε έργα και υποδομές που θα υπηρετούν στρατηγικούς σχεδιασμούς των επιχειρηματικών ομίλων.

-- Στη ληστρική αξιοποίηση από τις επιχειρήσεις του συνόλου της δημοτικής ακίνητης περιουσίας.

-- Στην παραπέρα ώθηση της λεγόμενης κοινωνικής οικονομίας (ΜΚΟ - ΚοινΣΕπ - Δίκτυα και συνεταιρισμούς προσώπων) με την ειδική συνδρομή και συνεισφορά της Τοπικής Διοίκησης.

-- Στη σταδιακή μεταφορά νέων φορολογικών βαρών στις πλάτες των λαϊκών νοικοκυριών και τη νομιμοποίηση παλιών μέσω και της Τοπικής Διοίκησης (π.χ. ο ΕΝΦΙΑ - ο αυξημένος ΦΠΑ στα νησιά κ.λπ.)

Προσπάθειες διαφοροποίησης της ΚΕΔΕ που κάνουν την εμφάνισή τους είτε με αφορμή την τοποθέτηση Γενικών Γραμματέων στους Δήμους από το Μητρώο Στελεχών της Δημοσίας Διοίκησης είτε το εκλογικό σύστημα είναι παρελκυστικές. Αφορούν σε κομματικούς τακτικισμούς της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ που βολεύουν και την κυβέρνηση. Το κλίμα της στρατηγικής συναντίληψης είναι αυτό που χαρακτηρίζει όλες τις ενότητες που είχαν ολοκληρωθεί στο επίπεδο της επιτροπής, πριν τη δημοσιότητα του τελικού πορίσματος της επιτροπής και την αποχώρηση ΚΕΔΕ - ΕΝΠΕ και αφορά στην καρδιά των αναδιαρθρώσεων που σταθερά προωθούνται.

Αξίζει να δούμε πιο αναλυτικά ορισμένα βασικά σημεία αυτού του σχεδιασμού αλλά και της στρατηγικής συναντίληψης κυβέρνησης - οργάνων της Τοπικής Διοίκησης.

1. Στο ζήτημα «της εποπτείας και έλεγχου των ΟΤΑ» η συμφωνία τους έχει αποτυπωθεί ήδη σε Νομοσχέδιο με τίτλο «Αυτοτελής Υπηρεσία Ελέγχου Νομιμότητας ΟΤΑ και άλλες διατάξεις» και αναμένεται η κατάθεσή του στη Βουλή. Κυβέρνηση - ΚΕΔΕ προωθούν μια τύπου ανεξάρτητη αρχή με την κύρια αρμοδιότητα σε διορισμένο και με θητεία ανώτερο κρατικό υπάλληλο που θα προέρχεται από το Μητρώο στελεχών και κάτω από τον έλεγχο του υπουργού Εσωτερικών. Το δόγμα τους «έλεγχος νομιμότητας και όχι σκοπιμότητας» είναι καινοφανές. Η Τοπική Διοίκηση είναι μέρος του αστικού κράτους και υπηρετεί συντεταγμένα την ίδια πολιτική και στη φάση της καπιταλιστικής κρίσης αυτό έγινε ευρύτερα αντιληπτό. Η όποια αποκέντρωση αρμοδιοτήτων υπηρετεί και διευκολύνει στη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση του κεφαλαίου και μεταφέρει διευρυμένα τα βάρη στο λαό.

2. Συμφωνία, επίσης, καταγράφεται - με σχέδιο διάταξης έτοιμο και αυτό - στην αντικατάσταση του οικονομικού Παρατηρητηρίου με νέο θεσμικό πλαίσιο. Στη θέση του «μνημονιακού Παρατηρητηρίου» εισάγουν την «Επιτροπή Ανασυγκρότησης των ΟΤΑ» και το «Λογαριασμό Οικονομικής Ενίσχυσης των ΟΤΑ». Αντί, δηλαδή, ενός δημοσιονομικού μηχανισμού ελέγχου και εποπτείας που παρενέβαινε σε κάθε τυχόν απόκλιση των προϋπολογισμών δημιουργούν ένα νέο μηχανισμό (με την συμμετοχή ΚΕΔΕ - ΕΝΠΕ) που θα οδηγεί τον κάθε δήμο έγκαιρα και από νωρίς στο δρόμο συμμόρφωσης με βάση τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής και πειθάρχησης και τους στόχους του Μεσοπρόθεσμου.

3. Στο ζήτημα των πόρων και τη χρηματοδότηση των φορέων της Τοπικής Διοίκησης εστιάζουν την προσοχή τους κύρια στο πώς θα αυξηθούν τα λεγόμενα «ίδια έσοδα». Τους απασχολεί το πλήθος των ήδη υπαρχόντων τελών και φόρων κύρια ως προς την πολυπλοκότητά τους και τη δυσκολία είσπραξής τους. Αμεσα εδώ έχουν ήδη έτοιμα τα μέτρα διασύνδεσης των δήμων με τους εισπρακτικούς μηχανισμούς και τα εργαλεία του κεντρικού κράτους, ώστε να ανέβει η εισπραξιμότητά τους, να γίνει πιο αποτελεσματικό το κυνήγι των εξαθλιωμένων νοικοκυριών που χρωστάνε στο δήμο.

Οι κύριες αλλαγές αφορούν στις λειτουργίες της Τοπικής Διοίκησης που θα την φέρουν σε πιο αποφασιστική σύμπραξη με το ιδιωτικό κεφάλαιο. Η ορολογία που χρησιμοποιούν είναι «νέα εργαλεία εσόδων» και βασικό τους επιχείρημα ότι «η κρίση και η δημοσιονομική κατάσταση της χώρας δεν επιτρέπουν την κρατική χρηματοδότηση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από το κράτος ούτε και την παραπέρα επιβάρυνση των κατοίκων». Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής προβάλλουν την ανάγκη «απλοποίησης του θεσμικού πλαισίου των ΣΔΙΤ», ώστε «να επιστρέψει το επενδυτικό ενδιαφέρον του ιδιωτικού τομέα που επλήγη λόγω οικονομικής κρίσης».

«Αξιοποίηση» της ακίνητης περιουσίας και φορολογική εξουσία

4. Στις προτάσεις τους, υπάρχει η σύνδεση των εσόδων των Δήμων με τη «μεταφορά φορολογικής εξουσίας», ώστε όπως λένε «σε βάθος 5ετίας η Ελλάδα να συγκλίνει στο 50% του μέσου όρου φορολογικής αποκέντρωσης των χωρών του ΟΑΣΑ».

5. Εξετάζουν τη διαμόρφωση ενός νέου Αναπτυξιακού Προγράμματος στους ΟΤΑ (τύπου ΘΗΣΕΑΣ - ΕΛΛΑΔΑ κ.λπ). Στόχος, όπως λένε, είναι «ο διπλασιασμός της συμμετοχής της Αυτοδιοίκησης στις δημόσιες επενδύσεις σε βάθος 5ετίας». Μάλιστα, θα μπορούσε, όπως αναφέρεται από εισηγητή, να έχει και ένα συμβολικό όνομα π.χ. Κορυσχάδες για να παραπέμπει όπως λένε «στην νεώτερη Ιστορία (της ΠΕΕΑ κατά την Εθνική Αντίσταση 1940-1944) σε περιόδους δηλαδή αναγέννησης των λαϊκών θεσμών»! Σαν χρηματοδοτικές πηγές αναφέρουν το ΠΔΕ - τον προϋπολογισμό, το πράσινο ταμείο, μέρος από τα έσοδα των αποκρατικοποιήσεων, την ΕΤΕ, το πακέτο Γιούνκερ κ.λπ.

Η θέση του ΚΚΕ

Στην ενότητα των πόρων και των «νέων εργαλείων εσόδων» ξεχωρίζει ένας τομέας που φαίνεται τον έχουν σε προτεραιότητα - έχουν ολοκληρώσει την επεξεργασία νομοθετικής διάταξης - και αφορά στην «αξιοποίηση της Ακίνητης Περιουσίας των ΟΤΑ». Ετσι, στα υλικά που δίνουν, καταθέτουν σχέδιο διάταξης νόμου με κορμό αλλαγές που αφορούν στην «εκμίσθωση ακινήτων». Μέσω αυτού, ανοίγουν όλους τους δρόμους της ληστρικής εκμετάλλευσης γης και ακινήτων των δήμων από το ιδιωτικό κεφάλαιο, προσδιορίζοντας: Διάρκεια παραχώρησης 25 χρόνων και δυνατότητα παράτασης «εφόσον ο εκμισθωτής θα αναλάβει το σύνολο ή το μέρος της δαπάνης ή ανακατασκευής ακίνητου». Διάρκεια παραχώρησης 99 χρόνια για αξιοποίηση δημοτικής έκτασης «για τουριστικές δραστηριότητες». Διάρκεια παραχώρησης 50 χρόνων δημόσιας γης είτε «με σκοπό την εγκατάσταση και εκμετάλλευση αθλητικών επιχειρήσεων» είτε «με σκοπό την ίδρυση και επέκταση βιοτεχνικών /βιομηχανικών εγκαταστάσεων και επενδύσεων ανανεώσιμων πηγών Ενέργειας».

Ετσι, μιλούν:

α) Για την κατανομή των εισπράξεων του ΕΝΦΙΑ ανά δήμο, προκειμένου «να εξεταστεί η δυνατότητα σταδιακής μετάβασης από τους ΚΑΠ σε ένα καθεστώς που θα βασίζεται τόσο στη φορολογική αποκέντρωση ..όσο και στους ΚΑΠ συμπληρωματικά» και

β) για «ένα μεικτό σύστημα που είναι ένα μέρος του φόρου της Ακίνητης Περιουσίας θα συμπληρώνεται με έναν μηχανισμό αναδιανομής και επιβράβευσης με βάση την συμβολή των ΟΤΑ στην φορολογική προσπάθεια»!

Εδώ, υπογραμμίζουν τη διεύρυνση της δυνατότητας και των δήμων να υλοποιούν Συμπράξεις με τον Ιδιωτικό Τομέα με ξένα κεφάλαια και προτρέπουν στη θεσμική «βοήθεια του κράτους», ώστε «να υπερκεράσουν γραφειοκρατικά εμπόδια και να διασφαλιστούν εθνικά συμφέροντα».

Η κοινωνική οικονομία, επίσης, είναι από τους τομείς που μπαίνει στο κέντρο του ενδιαφέροντος κυβέρνησης και αιρετών. Αιχμή η πείρα και ο ρόλος της Τοπικής Διοίκησης στην ανάπτυξή της και ειδικά στη φάση της κρίσης. Στη δυνατότητά της να βάλει σε κίνηση μέρος του «ανενεργού εργατικού δυναμικού», να ενσωματώνει ανέργους, να υποδείξει, να παραχωρήσει πόρους, υποδομές προς αξιοποίηση. Ηδη, με βάση τα κονδύλια του ΕΣΠΑ και τη διαχείρισή τους στις περισσότερες Περιφέρειες έχει δημιουργηθεί μεγάλο δίκτυο ΜΚΟ, που καταγράφονται σε Μητρώο. Το «έργο» των δικτύων της κοινωνικής οικονομίας είναι ήδη γνωστό. Αυτό το λυμαίνονται κατά βάση στελέχη των αστικών κομμάτων, εκμεταλλεύονται ανέργους, δημόσιες υποδομές, ενσωματώνουν εξαθλιωμένο εργατόκοσμο κ.λπ.

Το ΚΚΕ απορρίπτει και τον παλιό και κάθε εκδοχή του «αναθεωρημένου» «Καλλικράτη»! Οι διοικητικές αναδιαρθρώσεις που έγιναν και εξελίσσονται ούτε έφεραν ούτε θα φέρουν ανάπτυξη προς όφελος του λαού. Δεν μπορούν να αναιρέσουν τις οικονομικές περιφερειακές ανισομετρίες και πολύ περισσότερο τη συγκέντρωση του πλούτου σε λίγα χέρια, σε βάρος της πλειοψηφίας του λαού και όσο την ανάπτυξη την ορίζει η κερδοφορία των επιχειρήσεων. Καμία φιλολαϊκή περιφερική πολιτική δεν μπορεί να υπάρξει όσο η γενική πολιτική παραμένει αντιλαϊκή.

Η αντίληψη του ΚΚΕ για τις δομές διοίκησης και διεύθυνσης σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο έχει θεμέλιό της την κοινωνική ιδιοκτησία στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, τον κεντρικό σχεδιασμό της παραγωγής με κίνητρο την ικανοποίηση των λαϊκών αναγκών. Στηρίζεται στην εργατική συμμετοχή και το λαϊκό έλεγχο από τα κάτω προς τα πάνω, που διαρθρώνεται πρώτα από όλα σε επίπεδο παραγωγικής μονάδας και κοινωνικής υπηρεσίας. Πάνω σε αυτήν τη βάση μπορεί μόνο να διαμορφώνεται ένα ενιαίο σύγχρονο και δωρεάν κρατικό σύστημα Υγείας, Πρόνοιας, Παιδείας. Να εξασφαλίζεται ο σχεδιασμός ανάπτυξης ανά τομέα και κλάδο, αξιοποιώντας τον φυσικό και παραγωγικό πλούτο της χώρας.

Με αυτήν τη γραμμή, το ΚΚΕ στέκεται απέναντι στις αντιδραστικές αλλαγές. Με αυτήν τη θέση που αφορά τους εργαζόμενους και εκλεγμένους σε Τοπική και Περιφερειακή Διοίκηση, το ΚΚΕ επιδιώκει την οργάνωση της πάλης, τη διεκδίκηση, την εναντίωση σε κυβέρνηση και τοπικές αρχές που στηρίζουν τις αντιδραστικές ανατροπές.

Ν.Π.

Πηγή: http://www.rizospastis.gr/page.do?publDate=15/4/2017&id=16611&pageNo=11